مطالعه تطبیقی علل سیاسی و مذهبی شیعه‌ستیزی در جهان عرب (2000 تا2020 م)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بین المللی اهل بیت ع تهران ایران

چکیده

کنش‌های شیعه‌‌ستیزانه در دو دهه اول قرن 21 میلادی در کشورهای عربی افزایشی محسوس یافت و این سؤال در ذهن ناظران نقش بست که آیا این افزایش محسوس ادامه فرآیند شیعه‌ستیزی تاریخی و تداوم تعارضات مذهبی قبلی است یا موضوعی فراتر از آنهاست و به متغیرهای سیاسی برمی‌گردد؟ فرضیه این پژوهش بر اساس تحلیل محتوای داده‌های موجود و بهره‌گیری از برهان انّی (استفاده از معلول برای کشف و توصیف علت)، حاکی از این است که علل کنش‌های شیعه‌ستیزانه جدید در چند دهه اخیر جهان عرب منحصر به ریشه‌ها و متغیرهای طائفی ـ مذهبی نیست، بلکه دلایل اصلی آن را باید در علل و عوامل فکری، سیاسی، اقتصادی و انگیزشی جدید جست‌وجو کرد که محوری‌ترین آنها عامل سیاست، اعم از داخلی و خارجی، است که به شیعه‌هراسی جدید در جوامع عربی دامن زده و زمینه کنش‌های شیعه‌ستیزانه گسترده را در دو دهه اول قرن بیست و یکم میلادی (2001-2021) فراهم کرده است.

کلیدواژه‌ها